W dziale Publikacje zamieściliśmy właśnie kolejny tom wydany przez Trickstera. Ukraina: narracje, języki, historie (red. Marcin Gaczkowski, Wrocław 2015) stanowi owoc międzynarodowej i interdyscyplinarnej konferencji naukowej, która odbyła się na Uniwersytecie Wrocławski w 2013 roku, i zawiera osiemnaście zróżnicowanych pod względem tematycznym i metodologicznym artykułów, będących głosem w akademickiej debacie poświęconej Ukrainie. Publikacja powstała przy współpracy Wydziału Filologicznego Uniwersytetu Wrocławskiego oraz Doktoranckiego Koła Naukowego Kultury Krajów Nadbałtyckich „Baltica”.
Niniejszy tom to głos w debacie akademickiej na temat Ukrainy. Autorzy zamieszczonych w zbiorze tekstów reprezentują odmienne podejścia metodologiczne, podejmują też bardzo różne tematy. O bieżącej sytuacji politycznej panującej na Ukrainie przeczytamy w artykule wstępnym Ałły Kyrydon, która odtwarza chronologię wydarzeń rewolucji ukraińskiej z lat 2013–2014 i zastanawia się nad jej przyczynami, a także u Nadii Tracz, która oddaje w swoim tekście dynamikę i semantykę Euromajdanu wyrażaną na gruncie języka (języków) protestu. Kwestie językowe, takie jak współistnienie języków ukraińskiego i rosyjskiego oraz zjawisko dwujęzyczności w codziennym funkcjonowaniu z uwzględnieniem kontekstu politycznego podejmuje Ołena Ruda, w kontekście literackim analizuje zaś Ołeksij Sewruk. Wprowadzeniu do przedstawionej w tomie problematyki – obok wspomnianego już studium Kyrydon – służy także tekst Serhija Trojana, który dokonuje systematyzacji najważniejszych problemów i specyfiki funkcjonowania pamięci historycznej w Europie Środkowo-Wschodniej. Historia i retrospektywne podejście obecne są również w kilku innych tekstach. Marcin Gaczkowski i Marek Wojnar rekonstruują interesujące, choć szerzej nieznane, koncepcje polityczne pochodzące z dwudziestolecia międzywojennego, uwzględniając przy tym wyraziste tło kulturowe, na którym zostały sformułowane.
Współczesnym narracjom historycznym na temat Ukrainy towarzyszą różnorodne mity i stereotypy. Mit Galicji Wschodniej w ukraińskiej debacie intelektualnej lat dwudziestych i trzydziestych rozważa w swoim artykule Zorian Wełyczko, nie rezygnując jednocześnie z odniesień do współczesności. Z kolei Wiktor Pietrzak prezentuje wyniki poczynionych przez siebie badań nad żywotnością mitu Kresów Wschodnich na łamach współczesnej polskojęzycznej prasy ukazującej się na terenie Ukrainy.
Artykuły Miroslava Tomka i Marii Iwanyckiej rozszerzają nieco kontekst rozważań na dalszych sąsiadów Ukrainy: Tomek analizuje obraz ukraińskiego nacjonalisty w czechosłowackiej i radzieckiej kinematografii, Iwanycka opisuje recepcję ukraińskiej literatury pięknej w obu częściach podzielonych po II wojnie światowej Niemiec.
Do cennych wniosków prowadzi też analiza dyskursu medialnego współczesnej Ukrainy. Julia Łuć – na przykładzie Wielkiego Głodu lat trzydziestych – porusza problem interpretacji traumatycznych i bolesnych wydarzeń historycznych przez ukraińskie mass media.
U podstaw kilku artykułów legło zainteresowanie różnymi aspektami ukraińskich dylematów tożsamościowych. Natalija Dziomba zwraca się do publicystyki ukraińskiego pokolenia lat sześćdziesiątych, ogniskując swoją uwagę na zagadnieniu tożsamości narodowej. W swoim tekście Daria Semenowa dowodzi, posługując się trafnym przykładem ukraińskiej i polskiej literatury przygodowo-podróżniczej, wpływu, jaki na dzieła literackie miała długotrwała niesamodzielność państwowa i narodowa.
Autorzy pozostałych artykułów, Mateusz Świetlicki, Olha Smolnycka oraz Tetiana Woropajewa poruszają zagadnienia: popkultury w kontekście męskiej tożsamości kulturowo-społecznej w powieści Serhija Żadana, genderowego odczytania tomu opowiadań Wiry Wowk oraz znaczenia Mistrzostw Europy w piłce nożnej Euro 2012 dla kształtowania się ukraińskiej tożsamości zbiorowej.
O tym, że dzisiejsza Ukraina nade wszystko jest i być powinna aktywnym członkiem wspólnoty międzynarodowej, przypomina zamykający tom artykuł Ołeny Łeszczenko na temat charakteru i uwarunkowań uczestnictwa Ukrainy w pracach organizacji UNESCO.
